Sen polifazowy to stosunkowo mało popularna dziedzina. Ponieważ dostosować się do niego potrafi lub potrzebuje zaledwie niewielka grupa osób, mało znane są także badania na jego temat.

W tym artykule postaram się przedstawić najbardziej obiektywne i wiarygodne badania nad snem polifazowym.

 

 

 

Początki badań nad snem polifazowym

Pierwsze badania nad snem polifazowym były prowadzone metodą prób i błędów na żołnierzach armii USA podczas II wojny światowej. Niestety, wyniki tych prób nie są jawne. Jednym z niewielu cywilnych badaczy snu polifazowego był Dr. Claudio Stampi. Pasjonował on się długodystansowymi wycieczkami na łodziach jednoosobowych. Podczas takich wypraw nie mógł sobie pozwolić na długi, 8 godzinny sen, więc po prostu ucinał sobie drzemki. Zauwazył przy tym, że śpiąc tylko drzemkami, jest w stanie funkcjonować przez długi czas nie odczuwając skutków takiego postępowania.  Scientific American Frontiers, amerykańska telewizja informująca o innowacyjnych odkryciach i badaniach, podała wtedy do informacji że Dr. Claudio Stampi prowadzi badania nad snem polifazowym.

Eksperyment Stampi’ego

Eksperyment Dr. Stampi polegał na umieszczeniu młodego mężczyzny w warunkach laboratoryjnych, w których pracował jak zawsze, ale ucinał sobie drzemki z chirurgiczną precyzją, tak, że łącznie spędzał ok. 3 godziny dziennie śpiąc – resztę czasu pracował. Wyniki tego eksperymentu Dr. Stampi opisał w swojej książce Why We Nap: Evolution, Chronobiology, and Functions of Polyphasic and Ultrashort Sleep. Eksperyment powiódł się. Mężczyzna funkcjonował podobną wydajnością jak w okresie, kiedy spał po 8 godzin dziennie i oprócz pogorszenia koncentracji podczas pierwszych kilku dni testu nie zauważono u niego żadnych negatywnych zmian . Dr. Stampi zauważył także, że sen polifazowy może być wykorzystywany podczas okresu, kiedy brakuje nam czasu (projekt/praca/żegluga), a potem zamieniany na sen tradycyjny np. podczas okresu wakacji lub urlopu.

Eksperyment kanadyjskich pilotów

Piloci kanadyjskiej marynarki wojennej testowali sen polifazowy w praktyce. Wypowiedź kapitana jednej z dywizji kanadyjskich brzmiała:

Krótkie drzemki 10-20 minutowe, są w stanie zastąpić normalny sen w sytuacjach stresowych. Zdarzały się sytuacje, w których piloci spali poniżej 3 godzin na dobę i funkcjonowali na poziomie podobnym do stanu normalnego.

Należy jednak nadmienić, że jeśli Twoja praca wymaga ciągłego skupienia, nie zaleca się stosowania bardziej wymagających systemów snu polifazowego!

Eksperyment NASA

NASA, we współpracy z  National Space Biomedical Research Institute przeprowadziła badania na temat snu polifazowego. Astronauci, którzy nie byli w stanie przespać 8 godzin z powodu zmieniających się warunków, szukali sposobu na pozostanie przy siłach. NASA wprowadziła więc tryb badań, zalecając astronautom sen polifazowy bardzo zbliżony do systemu EVERYMAN IV – z fantastycznym skutkiem. Astronauci podczas misji kosmicznych wciąż stosują ten system. Co ciekawe NASA oświadczyła przy tym, że poprawiła się krótkoterminowa koncentracja astronautów !

Eksperyment włoskich pilotów

Eksperyment przeprowadzony przez włoskich pilotów znacząco różnił się od innych przeprowadzanych wcześniej eksperymentów. Piloci, których zadaniem było patrolowanie konkretnych obszarów powietrznych musieli być maksymalnie skupieni w ciągu 2-godzinnych wart. Zaczęli więc eksperymentować z fazami snu. Co 2 godziny pracy piloci dostawali 4 godziny na odpoczynek, w tym sen. Po jakimś czasie z 4 godzin zrobiło się 30 minut, które piloci przeznaczali na sen. W ten sposób dostosowali dla siebie system działający podobnie jak UBERMAN.

Globalne badanie nad snem polifazowym

Do zagadnień snu polifazowego zaliczamy także tak zwany system SIESTA, który jest stosowany przez większą część populacji Hiszpanii, Filipin, i krajów południowoamerykańskich. Jest to tak zwany sen bifazowy, czyli składający się z krótszego snu w nocy, a potem drzemki popołudniu. Wśród ludzi żyjących w obszarach, gdzie klimat uniemożliwia normalne funkcjonowanie w czasie dnia, ten system jest stosowany nieświadomie i zupełnie naturalnie. Ponieważ funkcjonuje on tam przez wiele lat, można to uznać za globalne badanie nad snem polifazowym.

Podsumowanie

Badania nad snem polifazowym był prowadzone na całym świecie, ale ponieważ ludzie różnych zawodów i grup społecznych mają różne potrzeby i wymagania, ta dziedzina prawdopodobnie nie zostanie nigdy zbadana na zasadach które pozwalałyby na stwierdzenie, że sen polifazowy sprawdzi się w każdej sytuacji.

Źródła i więcej informacji (w języku angielskim): https://supermemo.guru/wiki/Science_of_polyphasic_sleep